Knieschijf instabiliteit
Wat is de knieschijf?
De knieschijf is het bot wat aan de voorzijde van de knie te voelen is en wat tussen de knieschijfpees en de bovenbeensspieren in ligt. De binnenkant is bedekt met kraakbeen en glijdt over het bovenbeen bij buigen. De knieschijf zorgt ervoor dat er veel kracht kan worden overgedragen aan het onderbeen zodat het strekken van de knie goed lukt.
Wat is knieschijf instabiliteit?
De knieschijf is instabiel als deze buiten het gootje terecht komt waar de knieschijf normaal gesproken doorheen loopt bij het buigen van de knie. De vorm van de knieschijf en het gootje, de stand van het been, de banden en de spieren zorgen er samen voor dat de knieschijf stabiel blijft. Het kan zijn dat al deze factoren normaal zijn, maar dat bij een blessure toch de knieschijf uit de kom schiet (luxatie), bijvoorbeeld door een harde klap op de knieschijf. Het kan ook zijn dat één of meer van de stabiliteits-factoren niet goed werken waardoor de knieschijf er al bij een lichte verdraaing uit kan schieten. Vaak schiet de knieschijf bij strekken van het been weer in de kom, maar soms is er hulp nodig en moet de knieschijf door iemand anders er weer terug in geduwd worden. Het is ook mogelijk dat de knieschijf niet uit de kom is geweest, maar wel gedeeltelijk uit de kom(subluxatie).
Hoe stellen we de diagnose?
Hoe de knieschijf instabiliteit is begonnen, of bij welke momenten dit gebeurt, in combinatie met het lichamelijk onderzoek geeft al veel informatie. Omdat er veel factoren mee kunnen spelen is een uitvoerige analyse nodig. Een rontgenfoto geeft al informatie over de hoogstand en vorm. Vaak is een aanvullende scan (CT of MRI) nodig om meer te weten komen over de andere factoren.
Wat zijn de symptomen?
- Pijn: in bijna alle gevallen gaat een luxatie (uit de kom gaan) gepaard met veel pijn. Zodra de knieschijf weer in de kom zit is de pijn minder hevig maar nog vaak wel aanwezig.
- Afwijkende stand: De knieschijf die uit de kom staat geeft een gek beeld van de knie, met vaak een zwelling aan de buitenkant waar de knieschijf dan staat. Na een luxatie is er vaak nog zwelling door de bloeduitstorting.
- Minder belastbaar: Vaak is de knie niet goed belastbaar als het net is gebeurd.
- Instabiliteit: Nadat alles is genezen kan de knieschijf blijvend instabiel aanvoelen.
Wat is de behandeling?
Bij een eerste knieschijf luxatie is een niet-operatieve behandeling in de meeste gevallen de eerste keuze. Het gaat er daarbij om dat de knie in de eerste 6 weken rust krijgt en fysiotherapeutische begeleiding is daarbij belangrijk. Als er blijvende instabiliteit bestaat dan is een operatie om de knieschijf te stabiliseren noodzakelijk. Afhankelijk van wat het probleem is kan het om een reconstructie van een knieschijfband zijn of een verplaatsing van de aanhechting van de knieschijfpees met een bot transpositie.
Hoe ziet de revalidatie eruit?
De revalidatie hangt af van wat nodig is. Bij alleen een band-reconstructie kan de knie gelijk belast worden op geleide van de pijn. Als de aanhechting van de knieschijfpees met bot en al verplaatst moet worden dan is het noodzakelijk de eerste 6 weken met krukken te lopen en een brace te dragen. Doorgaans kunnen de dagelijkse activiteit hervat worden na ca 2 maanden. De knie is volledig hersteld na 6-9 maanden.